Bij alle kritiek op het bouwen van een grote moskee in Nederland kwam de kathedraal Sacré-Coeur in Algiers in beeld en bracht mijn gedachten terug naar een halve eeuw geleden, toen ik er in De Ingenieur een technische beoordeling over schreef. Mijn inleidende zinnen waren: ‘In februari 1944 besloot de aartsbisschop van Algiers dat er een mooie en grote kerk zou worden gebouwd. Deze belofte is nu uitgevoerd door zijn opvolger.’ Mijn beoordeling betrof de constructieve aspecten van deze bijzondere, in beton uitgevoerde, moderne kerk, zoals ik ook berichten schreef over de splijtsterkte van beton en de hoogste stuwdam in Zwitserland. Algerije, met Algiers als hoofdstad van dit grote Afrikaanse land, was toen recent in het nieuws geweest omdat het onafhankelijk van Frankrijk was geworden. Een aartsbisschop impliceert een groot bisdom met veel katholieke inwoners, maar er speelden destijds geen gedachten mee over de bevolking in dat land. De strijd voor onafhankelijkheid, met een miljoen Algerijnse slachtoffers, was nog niet zo lang geleden, en kwam bij de beelden van die kathedraal evenmin in gedachten. Bij het schrijven over die kathedraal in Algiers dacht ik ook niet aan verschillen in omvang, aard en macht van godsdiensten in dat land. Alle kritiek op die grote moskee in Nederland stuurde het denken wel naar die zaken.

Algerije is zeventig maal groter dan Nederland, maar er wonen slechts tweemaal zoveel mensen. Van die circa 35 miljoen inwoners is twee promille tot een christelijke religie te rekenen en daarvan zijn er slechts ruim tienduizend katholiek. Nederland heeft nog vier miljoen ingeschreven rooms-katholieken en circa tien procent van die katholieken bezoekt nog regelmatig de kerk. In die afgelopen vijftig jaar is Afrika meer en meer in het nieuws gekomen en met alle treurige berichten over moord en doodslag tussen de godsdiensten aldaar, zal het verbazen als er op dat continent nog ergens een kathedraal wordt gebouwd. ‘Het onderscheid zal morgen anders zijn’, werd bevestigd toen ik de foto bij een van die berichten zag, maar dit riep ook direct de vraag op naar de wezenlijke betekenis van die uitspraak. Andere uitspraken kwamen in gedachten. ‘Er is niets nieuws onder de zon.’ ‘De geschiedenis herhaalt zich.’ Beide uitspraken blijken ook voor Algerije van kracht.

De bouw van een grote moskee in het Nederland van nu is maatschappelijk te vergelijken met het bouwen van die kathedraal in Algiers, ook al waren daar toen meer katholieken. Ook over zo’n grote moskee verschijnen bouwtechnische en architectonische beoordelingen in vakbladen. Nu de Nederlandse bevolking voor vijf procent uit moslims bestaat, is het plan voor een grote moskee beter te vatten dan voor die kathedraal in Algiers, maar blijkbaar werd een grote katholieke kerk in een land met louter moslims zonder bezwarende kritiek aanvaard. Zo’n herinnering wekt te veel gedachten op voor een ander kort bericht.